Kierownik USC w Krakowie zwróciła się do RJP z prośbą o opinię na temat imienia Van de Maria. Odpowiedzi udzieliła prof. Elżbieta Awramiuk:

W odpowiedzi na pismo zawierające prośbę o opinię językoznawczą na temat imienia Van de Maria Rada Języka Polskiego informuje, że imię to nie należy do polskiego systemu imienniczego i nie jest notowane w bazie PESEL. Wnioskowana forma stanowi połączenie obcych cząstek z popularnym (nie tylko w Polsce) imieniem Maria. Samo imię Maria zasadniczo wskazuje na płeć żeńską, ale w Polsce jest też notowane w funkcji imienia męskiego, szczególnie drugiego (w bazie PESEL notowane jako pierwsze imię męskie 50 razy, a jako drugie imię męskie – 9705). Pierwsze dwa człony wnioskowanej formy pochodzą z obcych systemów imienniczych. Jako przyimki, rodzajniki lub ich połączenia pisane są zwykle małymi literami i występują przed nazwiskami, np. francuskie bądź hiszpańskie de czy niderlandzkie van (jednym z jego wariantów jest połączenie van de). Ze względu na swe pochodzenie (dawniej stanowiły rodzaj przydomka złożony z przyimka z oraz nazwy miejsca urodzenia danej osoby bądź rodu, często wskazywały szlacheckie pochodzenie) mogą być odbierane jako nobilitujące. Ponadto w obcych systemach imienniczych (szczególnie w języku wietnamskim) człon Van może pełnić funkcję samodzielnego imienia bądź członu imienia. W bazie PESEL imię Van notowane jest jako pierwsze imię żeńskie 36 razy i jako drugie imię żeńskie 21 razy, a także jako pierwsze imię męskie 253 razy i drugie imię męskie 35 razy. Co więcej, imię to występuje także jako człon imienia złożonego (np. Thi Van, Van Anh, Thi Van Anh – pierwsze imię żeńskie; Van Nam, Van Hung, Van Tuan – pierwsze imię męskie). Ocena zgodności wnioskowanej formy z zasadami i normami językowymi zależy zatem od interpretacji członu pierwszego, który zapisywany małą literą stanowiłby zestawienie wyrazów funkcyjnych (van de Maria), a wielką – imię (Van de Maria). Należy dodać, że w obu wypadkach budowa opiniowanej konstrukcji opiera się na obcych wzorcach imienniczych. Przyjęcie interpretacji drugiej rodzi uzasadnioną wątpliwość, czy Van de Maria to pojedyncze imię, czy też każdy człon należałoby traktować jako osobne imię. W świetle praktyki nadawania imion obie interpretacje są możliwe. Szczególnym pod względem strukturalnym przypadkiem są w polszczyźnie imiona, które formalnie stanowiąc jedno imię, składają się z dwóch członów oddzielonych spacją (np. Jan Nepomucen, Anna Maria), przy czym niezależnie od tego każdy z tych członów może także stanowić samodzielne imię (np. Jan, Nepomucen, Anna, Maria). W bazie PESEL notowane są także imiona wieloczłonowe zawierające cząstkę de, np. Maria de Fatima – jako pierwsze imię żeńskie, Juan de Dios – jako pierwsze imię męskie. Proponowana forma stanowi zatem w polskim systemie imienniczym połączenie nietypowe, które imituje wzorce tworzenia imion istniejące w różnych systemach, swobodnie je kompilując. Ze względu na swą budowę rodzi skojarzenia z czymś szlachetnym, oryginalnym, co odpowiada intencji wnioskodawcy zmiany imienia. Forma graficzna tej konstrukcji może sprawiać pewne kłopoty komunikacyjne związane z prawidłowym zapisem imienia przez osoby trzecie.

marzec 2024