Do Rady napisała Polka – żona Bułgara noszącego nazwisko Semow, mieszkająca w Bułgarii – z prośbą o pomoc w rozstrzygnięciu sporu dotyczącego oficjalnej formy drugiego członu jej nazwiska – członu odmężowskiego. Oto fragment jej listu do Rady:

[…] Moim zdaniem forma żeńska nazwiska SEMOW – SEMOWA zawiera tylko końcówkę -a i jest prawidłowa według zasad pisowni polskiej. Strona przeciwna twierdzi jednak, że nazwisko SEMOWA zawiera końcówkę -owa, co jest niedopuszczalne pod względem prawnym, jak również, że moje pełne nazwisko powinno brzmieć [XXX]-SEMOW. Jestem obywatelką Polski, wiem, że dotyczą mnie polskie przepisy prawne. Czyż jednak interpretacja urzędnika USC przepisu, który głosi: „Nazwiska do aktu stanu cywilnego wpisuje się w pierwszym przypadku liczby pojedynczej, bez ZWYCZAJOWO UŻYWANYCH nazwisk z przyrostkami w formie żeńskiej -owa, -ina, -ówna, -anka”, jest naprawdę prawidłowa? Czy nazwisko SEMOWA może być włączone do grupy ZWYCZAJOWO UŻYWANYCH nazwisk z końcówką -owa? Dysponuję wydaniem siedemnastym podręcznika „Zasady pisowni polskiej i interpunkcji ze słownikiem ortograficznym” autorstwa S. Jodłowskiego i W. Taszyckiego. Zaznaczone jest, że wydanie to jest dostosowane do Uchwał Komitetu Językoznawstwa PAN z 20 stycznia 1956 roku. W wydaniu tym zwięźle i zrozumiale jest wyjaśniona zasada tworzenia nazwisk żeńskich od męskich kończących się na -ow (-ob), zazwyczaj pochodzących z j. rosyjskiego lub z bułgarskiego. […]

Do kwestii przedstawionych przez korespondentkę ustosunkował się przewodniczący RJP, prof. Andrzej Markowski:

[…] forma nazwiska żeńskiego: Semowa, utworzona od nazwiska męskiego Semow, zawiera końcówkę żeńską -a, nie zaś przyrostek dzierżawczy –owa. W tym drugim wypadku formą podstawową musiałoby bowiem być nazwisko męskie Sem. Dodanie zaś przyrostka -owa do nazwiska Semow spowodowałoby powstanie formy Semowowa, nieaprobowanej w polszczyźnie.

Jest zwyczajem, potwierdzonym w zasadach pisowni (np. w „Wielkim słowniku ortograficznym PWN”, red. E. Polański, Warszawa 2003, s. 111 – reguła [314]), że nazwiska żeńskie od męskich zakończonych na -in, -ow, -ew tworzymy, dodając końcówkę -a.

Należy więc akceptować w dokumentach oficjalnych formę Semowa, która tylko wskutek przypadkowej zbieżności morfologiczno-fonetycznej zawiera sekwencję głosek (i liter) „owa”, równobrzmiącą z przyrostkiem, ale nim niebędącą. Pozostawienie formy męskiej i zapis nazwiska Pani jako [XXX]-Semow mogłyby być mylące, gdyż taka forma sugeruje, że nazwisko to odnosi się do mężczyzny; opozycja Semow (mężczyzna) – Semowa (kobieta) jest dla Polaka jasna i narzuca się spontanicznie. Forma Semow jako nazwisko kobiety może być wynikiem oddziaływania języka angielskiego, jednakże zasady w nim obowiązujące nie mogą stanowić wzoru dla polszczyzny, będącej językiem innego typu (fleksyjnym).

Wyrażam więc opinię, że poprawna forma Pani nazwiska, także w wersji oficjalnej, to: [XXX]-Semowa.

2003 r.