Podstawowe informacje o Radzie
Rada Języka Polskiego została powołana przez Prezydium Polskiej Akademii Nauk uchwałą nr 17/96 z dnia 9 września 1996 r. W 1999 roku działalność Rady została ujęta przepisami Ustawy o języku polskim.
Według Ustawy o języku polskim do zadań Rady należy:
1. Przedstawienie Senatowi i Sejmowi nie rzadziej niż raz na dwa lata „Sprawozdania o stanie ochrony języka polskiego”.
2. Przygotowywanie opinii o używaniu języka polskiego na wniosek organów państwa, organów administracji państwowej i samorządowej, instytucji społecznych i edukacyjnych powołanych do realizacji zadań publicznych.
3. Ustalanie zasad ortografii i interpunkcji języka polskiego.
Rada współpracuje z instytucjami państwowymi (przede wszystkim z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwem Edukacji Narodowej, Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji, Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Państwową Inspekcją Handlową oraz z Sejmem RP), głównie sporządzając ekspertyzy i wydając opinie w sprawach dotyczących używania języka polskiego w działalności publicznej.
-
Co cztery lata wybierany jest nowy skład Rady.
Członkami Rady oprócz językoznawców są przedstawiciele innych dyscyplin naukowych, a także ludzie kultury, mediów, wojska i oświaty.
-
W Radzie działają stałe i doraźne zespoły problemowe.
W obecnej, VIII kadencji Rady działa 10 zespołów: Zespół Dydaktyczny, Zespół Języka Religijnego, Zespół Języka Prawnego, Zespół Terminologii Informatycznej, Zespół Języka w Medycynie, Zespół Ortograficzno-Onomastyczny, Zespół Języka Polskiego poza Granicami Kraju, Zespół Rozwoju i Zaburzeń Mowy i Zespół Retoryki i Komunikacji Publicznej i Zespół ds. Reformy Ortografii.
-
Zgodnie z Ustawą o języku polskim co dwa lata Rada przedstawia Sejmowi i Senatowi Rzeczypospolitej Polskiej sprawozdanie o stanie ochrony języka polskiego.
W bieżącej, VIII kadencji Rada opracowała „Sprawozdanie o stanie ochrony języka polskiego za lata 2020–2021. Język przekazów rządowych kierowanych do społeczeństwa w czasie kryzysu zdrowotnego”. Obecnie trwają prace nad kolejnym sprawozdaniem.
-
Rada organizuje konferencje naukowe, z których najważniejsze to Fora Kultury Słowa.
Forum Kultury Słowa to cykliczna ogólnopolska konferencja naukowa o charakterze interdyscyplinarnym. Konferencje te odbywają się od 1995 roku, za każdym razem w innym ośrodku akademickim. Ich głównym organizatorem jest RJP. Omawiane są na nich najważniejsze zagadnienia związane z komunikacją językową, ujęte z wielu perspektyw – językoznawczej, socjologicznej, medioznawczej, politologicznej, teologicznej, historycznej. Do tej pory odbyło się 13 edycji tej konferencji.
-
Pod auspicjami Rady regularnie ukazują się różne publikacje związane m.in. z działalnością jej zespołów, prowadzonymi kampaniami edukacyjno-społecznymi, organizowanymi konferencjami.
W bieżącej, VIII kadencji Rady ukazały się m.in. następujące prace: „Świadomość językowa dawniej i dziś”, „Logopedia jako nauka. Przedmiot i metodologia badań”, „Ty mówisz – ja czuję. Dobre słowo – lepszy świat”.
-
Rada współorganizuje liczne wydarzenia popularyzujące polszczyznę.
Do najważniejszych z nich należą coroczne Poznańskie Debaty o Języku im. prof. Tadeusza Zgółki z okazji Międzynarodowego Dnia Języka Ojczystego, Ogólnopolskie Dyktanda, plebiscyt Ambasador Polszczyzny.