Pierwsze dyktando konkursowe zabrzmiało na antenie Radia Katowice i Programu III Polskiego Radia dzięki organizatorom i pomysłodawcom konkursu – dziennikarzom – Krystynie Bochenek i Piotrowi Karmańskiemu. Początkowo konkursowe zmagania odbywały się corocznie, a od 2012 co dwa lata. Do 2003 roku organizatorem wydarzenia było Radio Katowice (dzisiaj jeden z patronów medialnych konkursu). Od 2006 roku Ogólnopolskie Dyktando organizowane było przez Instytucję Kultury „Estradę Śląską” (do Dyktanda Mistrzów w 2010), potem przez Centrum Kultury Katowice im. Krystyny Bochenek (2012, 2014), a obecnie przez Katowice Miasto Ogrodów – Instytucję Kultury im. Krystyny Bochenek (od 2016).

Miejscem rywalizacji było najpierw studio koncertowe Radia Katowice, a następnie sala koncertowa Centrum Kultury w Katowicach (późniejsza nazwa: Centrum Kultury Katowice im. Krystyny Bochenek, dzisiaj: Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. K. Bochenek), w Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego (finał), w katowickim Spodku (2003, 2006). DYKTANDO transmitowane jest przez Polskie Radio i/lub Telewizję Polską.

W jury konkursu zasiadali i zasiadają wybitni językoznawcy: prof. Irena Bajerowa, prof. Antonina Grybosiowa, prof. Danuta Jodłowska-Wesołowska, dr Grażyna Majkowska, prof. Jerzy Bralczyk, prof. Jerzy Dunaj, prof. Andrzej Markowski, prof. Jerzy Podracki, prof. Edward Polański, ks. prof. Wiesław Przyczyna, prof. Artur Sandauer. Od samego początku konkursu jury przewodniczył, zmarły w 2017 roku, prof. Walery Pisarek.

Partnerem Ogólnopolskiego Dyktanda jest Rada Języka Polskiego przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk, także Uniwersytet Śląski, PWN, a po roku 2010 Fundacja im. Krystyny Bochenek.

Konkursowi głównemu często towarzyszą dyktanda przeznaczone dla określonych grup społecznych lub zawodowych. Pierwszy raz dodatkowy konkurs odbył się podczas szóstej edycji DYKTANDA, w 1993 roku. Zaproszono wówczas redaktorów naczelnych gazet i czasopism. W następnych edycjach Dyktanda udział wzięli politycy, dziennikarze telewizyjni i radiowi, muzycy, aktorzy.

Warunki rywalizacji precyzyjnie określa regulamin konkursu, który jest przy okazji kolejnej edycji aktualizowany. W regulaminie między innymi podana jest informacja o słowniku ortograficznym (wydaniu słownika), na podstawie którego będzie układany tekst dyktanda.

Konkurs ten od lat cieszy się niesłabnącą popularnością. Wywołuje emocje zarówno w uczestnikach klasówki, jak i w jej obserwatorach, jurorach, także osobach sprawdzających konkursowe prace.

Na podstawie: D. Krzyżyk, Ogólnopolski Konkurs Ortograficzny DYKTANDO i jego rola w rozbudzaniu zainteresowań językowych Polaków oraz w propagowaniu wzorców poprawnej pisowni. Rys historyczny [w:] Katowice jako ośrodek nauki i kultury w XX i XXI wieku. Redakcja A. Barciak. Seria: „Katowice – historia i współczesność”, t. 3 (17). Muzeum Historii Katowic. Katowice 2018, s. 219–230.

Dyktando Mistrzów 2010

Zdjęcia: Danuta Krzyżyk