Jeden z redaktorów zapytał o pisownię nazw typu cesarstwo rzymskie:

Pracuję w jednym z krakowskich wydawnictw i mam problem z pisownią form: „cesarstwo rzymskie”, „cesarstwo bizantyjskie”, „imperium rzymskie”, „imperium otomańskie”. Czy nazwy te – podobnie jak podawane w „Słowniku ortograficznym” Imperium Rosyjskie i Imperium Romanum − powinno się pisać dużą literą? Czy też może nie są to oficjalne nazwy własne i stąd zapis małymi literami? I jeszcze jedno − czy Królestwo Polskie zawsze piszemy dużymi literami, niezależnie od tego, czy odnosi się do czasów Rzeczypospolitej Obojga Narodów, czy XIX w.?

Odpowiedziała prof. Aleksandra Cieślikowa:

Komisja Ortograficzno-Onomastyczna Rady Języka Polskiego na jednym z posiedzeń stwierdziła, że pisownia określeń: cesarstwo rzymskie, cesarstwo bizantyjskie, cesarstwo japońskie zależy przede wszystkim od kontekstu, a także od rodzaju tekstu. W tekstach historycznych autorzy muszą zdać sobie sprawę z tego, czy użyte przez nich określenia pełnią funkcję nazwy własnej czy pospolitej. Nazwa własna jest jakby naddana i identyfikuje w sposób jednoznaczny dany obiekt w czasie lub/i przestrzeni. Dowód stanowią hasła w encyklopediach, w których jednoznacznie zdefiniowane jest np. Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego (pisane dużą literą); nie ma jednak cesarstwa rzymskiego. Dlatego też Królestwo Polskie piszemy dużymi literami jako odpowiednik Królestwa Kongresowego (wiek XIX), ale raczej małą literą jako odpowiednik Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W wielu wypadkach pisownia zależy od zwyczaju przyjętego przez historyków.

2005 r.