Matka pewnego chłopca, któremu nauczycielka języka polskiego obniżyła ocenę z dyktanda za zapis „wielki książę litewski”, zwróciła się do przewodniczącego Rady z prośbą o wyjaśnienie, czy istotnie w tak zapisanej nazwie jest błąd ortograficzny. Oto fragmenty odpowiedzi przewodniczącego RJP, prof. Andrzeja Markowskiego:

[…] stwierdzam, że w świetle obowiązujących przepisów ortograficznych poprawna jest pisownia tego tytułu małymi literami. W tym wypadku należy odwołać się do zasady, która głosi, że nazwy godności pisze się małą literą. […] Wprawdzie w słownikach nie wymienia się właśnie tej nazwy, jednakże przykładami są takie nazwy, jak cesarz, król, książę, hrabia, baron, w których ciągu mieści się niewątpliwie nazwa wielki książę. Do tej pisowni stosuje się „Wielka encyklopedia powszechna PWN” w haśle Witold, występuje też ona na przykład w „Dziejach Polski” pod red. J. Topolskiego (s. 198: „został tam okrzyknięty wielkim księciem, niezależnym od Polski” – dotyczy to Kazimierza Jagiellończyka, ale w tym wypadku jest to nieistotne). Analogicznie napiszemy przecież: cesarz austriacki, król węgierski, wielki książę moskiewski itd. Oczywiście istnieje zawsze możliwość zapisu członów tego tytułu od wielkich liter ze względów grzecznościowych, na przykład dla wyrażenia szacunku przy zwracaniu się do osoby mającej określony tytuł. Podstawowa jest jednak zasada pisowni tytułów i godności od małych liter.

Wyrażam też opinię, że tytuł wielki książę litewski należy traktować jako całość, jako jedną nazwę, i oceniać poprawność bądź niepoprawność jego pisowni w całości.

2002 r.