V Ogólnopolska Konferencja Naukowa „Komunikacja w medycynie” W dniach 26–27 listopada 2021 roku na Warszawskim Uniwesytecie Medycznym odbyła się V edycja ogólnopolskiej konferencji „Komunikacja w medycynie”. Ze względu na sytuację epidemiczną konferencja miała charakter hybrydowy – uczestnicy spotkali się na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym w Warszawie, a także na platformie MS Teams, na której podczas konferencji toczyły się ożywione dyskusje. Organizatorami konferencji był Zespół Języka Medycznego RJP wraz z Studium Komunikacji Medycznej WUM, Instytutem Języka Polskiego UW, Pracownią Medycyny Społecznej Collegium Medicum UMK, Polskim Towarzystwem Komunikacji Medycznej, Studium Etyki Lekarskiej WUM oraz Centrum Nauk Humanistycznych i Społecznych Medycyny WUM. W konferencji wzięli udział specjaliści z wielu dziedzin – medycyny, nauk społecznych i humanistycznych, a także praktycy wykonujący zawody medyczne oraz studenci. Łącznie na konferencję zarejestrowało się 340 osób. Wśród prelegentów byli przedstawiciele 16 uczelni wyższych. Podczas dziewięciu sesji tematycznych wygłoszono łącznie 39 referatów.

Pierwsza sesja dotyczyła nowych wyzwań i perspektyw komunikacji medycznej. Prof. Wojciech Feleszko (WUM) mówił o komunikacji z perspektywy evidence based medicine: przytaczał dane dowodzące, że właściwa komunikacja z pacjentem ma realny wpływ na skuteczność leczenia. Prof. Piotr Zaborowski (Zespół Języka Medycznego RJP PAN) poruszył kwestie istoty porozumienia z pacjentem, a prof. Maria Nowina-Konopka (UJ) zarysowała temat nowych technologii komunikacyjnych wykorzystywanych w medycynie i wyzwań (także lingwistycznych), jakie się z nimi wiążą. Ważnym punktem tej sesji było wystąpienie Jędrzeja Ochremiaka, który zaprezentował wyniki badań prowadzonych przez Akademię Komunikacji Medycznej, dotyczących oczekiwanych przez pacjentów relacji z personelem medycznym (wyniki były zaskakujące – pacjenci wcale nie oczekiwali modelu partnerskiego w relacji z lekarzem). Sesję zamknął referat prof. Aldony K. Jankowskiej (CM UMK) o komunikacji medycznej w czasach pandemii.

Druga sesja wprowadziła słuchaczy w realia praktyki klinicznej i w zagadnienie trudnych rozmów z pacjentem w obliczu niekorzystnej diagnozy. Prof. Robert Śmigiel (UMWr), dr Urszula Tataj-Puzyna (CMKP) i mgr Maria Libura (CM UMW) mówili o przekazywaniu niepomyślnych wiadomości w perinatologii, pediatrii, położnictwie i w rozmowach z pacjentami z ALS. Pierwszego dnia konferencji odbyła się także sesja dotycząca dydaktyki komunikacji medycznej (wystąpienia lek. Anny Kołodziejek) oraz tego, jak personel medyczny może wzmacniać swoje kompetencje komunikacyjne (referaty Adrianny Beczek o sytuacjach granicznych i dr Joanny Pazik o treningu balintowskim). Piątkowe obrady zamknęła sesja poświęcona słowu w komunikacji medycznej: o lingwistycznych ujęciach relacji z pacjentem mówiły m.in. prof. Agnieszka Kiełkiewicz-Janowiak (UAM) i dr Aleksandra Nowakowska-Kutra (UKM).Pierwsza sesja dotyczyła nowych wyzwań i perspektyw komunikacji medycznej. Prof. Wojciech Feleszko (WUM) mówił o komunikacji z perspektywy „evidence based medicine”: przytaczał dane dowodzące, że właściwa komunikacja z pacjentem ma realny wpływ na skuteczność leczenia. Prof. Piotr Zaborowski (Zespół Języka Medycznego RJP PAN) poruszył kwestie istoty porozumienia z pacjentem, a prof. Maria Nowina-Konopka (UJ) zarysowała temat nowych technologii komunikacyjnych wykorzystywanych w medycynie i wyzwań (także lingwistycznych), jakie się z nimi wiążą. Ważnym punktem tej sesji było wystąpienie Jędrzeja Ochremiaka, który zaprezentował wyniki badań prowadzonych przez Akademię Komunikacji Medycznej, dotyczących oczekiwanych przez pacjentów relacji z personelem medycznym (wyniki były zaskakujące – pacjenci wcale nie oczekiwali modelu partnerskiego w relacji z lekarzem). Sesję zamknął referat prof. Aldony K. Jankowskiej (CM UMK) o komunikacji medycznej w czasach pandemii.

Drugi dzień konferencji rozpoczął się od dwóch sesji dydaktycznych. W pierwszej udział wzięli prof. Zbigniew Czernicki (Zespół Języka Medycznego RJP PAN), który mówił o nauczaniu i leczeniu w czasie pandemii, a także dr Antonina Doroszewska (WUM, Zespół Języka Medycznego RJP PAN) oraz lek. Michał Pers (UJ), którzy na dwa różne sposoby poruszyli kwestię perspektywy pacjenta. Dr Agata Stalmach-Przygoda (CM UJ) natomiast zaprezentowała (po raz pierwszy) rekomendacje Polskiego Towarzystwa Komunikacji Medycznej dotyczące standardów kształcenia kompetencji komunikacyjnych na polskich uczelniach medycznych. Sesja druga dotyczyła m.in. zajęć w centrum symulacji medycznej (referat Piotra Zawadzkiego), gry edukacyjnej rozwijającej empatię (wystąpienie Wojciecha Oronowicza-Jaśkowiaka) oraz konsekwencji polskich tłumaczeń kluczowych terminów z dziedziny komunikacji medycznej (referat Aleksandry Makojnik). Poruszony został także temat relacji studentów medycyny z wykładowcami i ich wpływu na dalszą praktykę zawodową.

Istotnym punktem drugiego dnia konferencji była sesja o etycznych i prawnych aspektach komunikacji medycznej. Tematy te omawiali wybitni specjaliści: prof. Tomasz Pasierski (WUM) i prof. Maria Boratyńska (UW). Uzupełnieniem tych wystąpień był głos dr Moniki Sadowskiej z Biura Rzecznika Praw Pacjenta, która opowiedziała o skargach kierowanych przez pacjentów.

Na konferencji nie zabrakło także sesji dotyczącej telemedycyny. O jej historii i różnorodnych aspektach zdalnego komunikowania się z pacjentem mówili dr hab. Wojciech Glinkowski (WUM) oraz dr Justyna Tymińska (Uczelnia Łazarskiego). Ostatnim punktem programu konferencji była sesja wystąpień młodych badaczy – studentów kierunków medycznych oraz humanistycznych (w tym dwa referaty z zakresu językoznawstwa polonistycznego).

Autorka sprawozdania: Marta Chojnacka-Kuraś

Zdjęcia: Fotomed WUM i Tomasz Bieliński