Innemu korespondentowi wydała się nielogiczna (więc, jego zdaniem, niepoprawna) konstrukcja dawno tutaj nie byłem – według niego lepiej mówić: dawno tutaj byłem, mimo że „Słownik poprawnej polszczyzny” pod red. W. Doroszewskiego podaje podobne zdanie: „dawno cię nie widziałem”. Korespondent poprosił o wyjaśnienie tej kwestii. Uczyniła to sekretarz Rady, dr Katarzyna Kłosińska:

[…] z dwóch przytoczonych przez Pana zdań – Dawno tutaj byłem i Dawno tutaj nie byłem – poprawne jest drugie. Jeślibyśmy chcieli użyć czasownika bez negacji, to w połączeniu z wyrażeniem dawno temu – zdanie Byłem tutaj dawno temu wskazuje na moment wykonywania czynności (bycia gdzieś), a nie na to, że przez długi czas nie była wykonywana.

Przysłówek dawno ma kilka znaczeń, z których jedno jest synonimiczne wobec długo (por. Dawno tutaj nie byłem = Długo tutaj nie byłem). Jego użycie można scharakteryzować następująco: „Jeśli jakiś stan rzeczy istnieje lub trwa dawno, to istnieje lub trwa od długiego czasu.” („Inny słownik języka polskiego” pod red. M. Bańki […]); z tej definicji wynika, że zdanie Dawno tutaj nie byłem jest nie tylko poprawne, lecz także logiczne – „niebycie gdzieś” to jakiś stan rzeczy, który trwa od długiego czasu; zwrot „nie byłem tutaj” można zatem połączyć z przysłówkiem dawno.

Choć analizowane zdanie – jak starałam się wykazać – jest logiczne, to warto pamiętać, że język jest tworem żywym, przez co nie wszystkie jego wyrażenia cechują się całkowitą logiką. W polszczyźnie na przykład istnieje sporo wyrażeń czasowych z partykułą nie, w których ta partykuła nie wnosi przeczenia, np. Będzie tam siedział, dopóty nie spełnią jego żądań (przykład z „Nowego słownika poprawnej polszczyzny” pod red. A. Markowskiego […], hasło dopóty). Takie wyrażenia z dzisiejszego punktu widzenia mogą się wydawać nielogiczne, lecz są całkiem poprawne.

2003 r.